یک هفته ، یک کارگردان ==> Michael Haneke

[Saber-j]

۲۳ مارس ۱۹۴۲ در مونیخ متولد شد ، پدر و مادرش هر دو هنرپیشه بودند در ابتدا در دانشگاه وین به تحصیل موزیک و بازیگری پرداخت ولی خیلی زود تغییر عقیده داد و به فلسفه و روانشناسی و درام تغییر گرایش پیدا کرد.هانکه با سینمای سرد و گزنده شناخته می شود ، خودش می گوید برای مخاطب ارزش قائل شده.سینمای هانکه سینمای افشا کردن بیماری های جوامع مدرن است ، هر فیلم او نگاهی تازه به مشکلات امروز بشر می باشد.هانکه متاثر از برسون ، انتونیونی ، تارکوفسکی و پازولینی ست. او معتدست فیلم های هاش بیانیه ای ست علیه سینمای در حال سقوط امریکا و فیلم را دروغی در ۲۴ ثانیه می پندارد که در خدمت حقیقت یا در خدمت جستجوی حقیقت است.هانکه کار هنر را طرح کردن سوال می داند نه پاسخ داد به آن ، انگشت نقد او به سمت جوامع غربی غرق در تکنولوژی ست.تلویزیون در سینمای هانکه سمبل ارائه خشونت است و رسانه ها را به عنوان یکی از عوامل اصلی خشونت در جوامع معرفی می کند.در فیلم های او طنین هیوم و کانت به چشم می خورد.او علاقمند است به سینمایی که به عنوان هنر سوالات فلسفی درباره منشا حقیقت را بر می انگیزد. کارکتر های هانکه عادت عجیبی در فرافکنی ، عدم قبول مسئولیت در قبال حوداث ، منهدم کردن دیگران و فرو رفتن در تاریکی دارند.در قاموس هانکه انسان دارای ظرفیت گرایش به هرگونه شری ست.در سینمای او فقط کودکان نماد معصومیت هستند ، آن ها هم همین که به جرگه بزرگسالان می پیوندند پلیدی وجودشان را در بر می گیرد.دنیای هانکه با تمام پلیدی ها و زشتی هایش در تاریکی فرو می رود و روزنه ی امیدی به رستگاری انسان باقی نمی ماند.

حقیقت او در فیلم هایش مسائل بنیادین معرفت شناختی را مطرح می کند. عوامل اخلاقی و روانشناختی انتخاب های ما رو در گفتن یا تغییر دادن حقیقت پیش می کشد او با عنوان کردن این مسئله به محدودیت های ذهنی بشر اشاره می کند و سوالاتی را طرح می کند :آیا حقیقت مجموعه چیزهایی ست که میبینم و می شنویم ؟حقیقت را میتوان بیان کرد ؟تصویر خارج از دوربین واقعی تر از تصویر درون قاب است؟(فیلم پنهان).برای مشاهده ، چه چیزی ابژه مورد نظر را واقعی جلوه می نماید؟ هانکه برخلاف عقیده هگل حقیقت را به عنوان یک سیستم مجزا و کامل رد می کند چرا که قبول این رویکرد را مهیا کردم زمینه ای برای مطلق گرایی می داند.در نگاه هانکه همیشه بیش از یک نظرگاه وجود دارد و حقیقت کامل افسانه ای بیش نیست.در فیلم های او حقیقت همیشه پنهان است چرا که حقیقت از نظر او سوبژکتیو(ذهنی) ست و به دیدگاه شخص بستگی دارد. در فیلم هایش تاکید زیادی بر ارتباط و گفت و گو می شود چرا که عدم وجود آن نه تنها حقیقت را مهبم تر می نماید بلکه آغازی بر اعمال خشونت آمیز و تروریستی می شود.

خشونت جز لاینفک سینمای هانکه ست.یکی از تعاریف ساده خشونت نفی روال طبیعی ست و به معنی وادار کردن دیگران به اطاعت امرست.هانکه اما نگاه ویژه ای به خشونت دارد و نوع جدیدی را تعریف می کند.او با ملتهب سازی فضا با استفاده از موقعیتی که فرد در خانواده با جامعه دارد خشونت را می آفریند گاهی به عنوان مکمل خشونت فیزیکی رو اضافه می کند.خشونت هانکه ، نه خشونت کلیشه ای و عریان است بلکه گونه ای ست که در لفافه ای از احترام خشک و تصنعی پیچیده شده است. این نوع خشونت کارکردی مضاعف دارد ، خشونتی که قربانی را خلع سلاح می کند و قربانی همیشه قربانی باقی می ماند و کسی این نوع خشونت را تحمیل می کند معمولا در جایگاه قدرتمندی قرار دارد و گزینه هایی جز تن دادن به خشونت و مقاومت با ابزار خشونت عریان پیش روی قربانی نمی گذارد.

The Piano Teacher (2001) «معلم پیانو» یکی از دلهره آورترین مطالعات شخصیت در تمام دوران‌ست. داستان زنی استاد موسیقی را روایت می کند که با یکی از دانش آموزان خود رابطه جنسی برقرار می کند. "معلم پیانو" با یکی از بهترین بازی های بازیگری در تمام دوران توسط ایزابل هوپرت خیره کننده ، یک بررسی شگفت آور از جنسیت سرکوب شده و زشت ترین جنبه های عشق است. اریکا زنی است که از نگاه کردن به خویشتن ترسیده و رفتاری کاملاً سرد دارد که ابتذال درونی او را می پوشاند. این فیلم بازتابی عمیقاً نگران کننده و بسیار ناخوشایند از چگونگی رخنه خشونت در موجودات دنیوی ماست و روان ما را به هم می زند.

Funny Games (1997) «funny games» یک فیلم نیست بلکه یک بیانیه است. طنزی وحشیانه با هدف تمسخر به تصویر کشیدن خشونت در جریان اصلی سینمای هالیوود و رسانه ها و بیدار کردن حواس مصرف کنندگان منفعل آن که به طرز ترسناکی از خشونت مملو شده است. این فیلم داستان یک خانواده ثروتمند اتریشی را دنبال می کند که به خانه تعطیلات خود می روند و دو جوان با بازی های سادیستی خود خانواده را شکنجه می کنند. «Funny games» فیلمی است که نقش شما را به عنوان مخاطب منعکس می کند و شما را در معرض پوچ بودن خشونت سینمایی و نحوه دستکاری ، مصرف و کاهش حواس خود قرار می دهد. بدون شک ، یکی از هیجان انگیزترین آثار هانکه‌ست.

The White Ribbon (2009) «روبان سفید» نگاهی ناامیدکننده به ریشه های شر و حقایق نگران کننده گذشته ما است که توسط همان نیروهایی که هنجارهای موجودیت ما را دیکته می کنند سرکوب شده است. این فیلم زندگی مردم یک روستای کوچک در آلمان طی سالهای قبل از جنگ جهانی اول را به تصویر می کشد زیرا مجموعه ای از وقایع عجیب باعث خرابی در این روستا می شود. همانطور که انتظار دارید هانکه از ارائه پاسخ به شما خودداری می کند. هانکه این افراد را مشاهده می کند ، به چشمان آنها نگاه می کند. نگاه بی منت او ، فارغ از هرگونه قضاوت ، به شما اجازه می دهد تا در شخصیت های او غرق شوید ، و شما را وادار می کند تا در مورد دلایل و انگیزه های رانندگی مردم به ارتکاب این اعمال خشونت بار غیرانسانی تعمق کنید. "روبان سفید" یک اثر هنری خیره کننده است.اثری که شما را در معرض واقعیت های یخ زده و خاطرات مدفون گذشته قرار می ده

Amour (2012) «Amour» که اسکار را برای هانکه به ارمغان اورد ، مسلماً در دسترس ترین فیلم او تا به امروزست.‘Amour’ داستانی ساده از زوج پیری را در آپارتمان جدا شده خود در پاریس زندگی می کند. زن دچار سکته مغزی می شود و شوهر تنها می ماند تا از او مراقبت کند. چنین طرح ساده ای می توانست به راحتی به ملودرامی ساختگی و بیش از حد احساساتی تبدیل شود اما هانکه رویکرد عینی تری در قبال رسیدگی به مشکلات زوجین در فیلم اتخاذ می کند. کاری که هانکه در اینجا انجام می دهد مشاهده آن است.از مشاهده مشکلات جسمی دوران پیری تا درد ناشی از مشاهده شهادت عاطفی و جسمی عزیز.

Cache (2005) «نمای ایستا از یک خانه. حدود سه دقیقه سکون مطلق. یک دوچرخه سوار از آنجا عبور می کند. زنی از خانه بیرون می رود و به سمت روز می رود. دوباره سکون حاکم می شود. صداها شروع به شنیدن می کنند.» این همان اتفاقی است که در شات آغازین معروف 5 دقیقه ای "Cache" می افتد. در زندگی من به عنوان یک سینه فیل ، هرگز احساس قدرت و ناراحتی یک نگاه را از پشت دوربین احساس نکرده ام ، و شما را مجبور کرده به واقعیتی که از آن سر چرخیده ایم نگاه کنید. 'Cache' به سادگی یکی از بزرگترین فیلم هایی است که تاکنون ساخته شده است و تک تک جنبه های کلمه رمز را تعریف می کند. این فیلم پارانویای یک خانواده طبقه بالای پاریسی را که شروع به دریافت نوارهای نظارتی حاوی سوابق فعالیت های زندگی روزمره خود می کند ، بررسی می کند.

Benny’s Video (1992) . 40 دقیقه اول فیلم "بنی" از ناراحت کننده ترین و وحشتناک ترین قطعه های سینمایی است که من دیده ام. این فیلم ذهن آشفته شخصیت تیتراژ خود را به تصویر می کشد که وسواس زیادی در بازی های ویدیویی و خشونت دارد و شروع به محو مرزهای داستان و واقعیت می کند. با این حال فیلم با سرعت اولیه خود جریان ندارد و در میانه راه دچار تزلزل می شود تا دیگر هرگز از خواب بیدار نشود. اما این فیلمی است که به نظر می رسد فقط در تکرار دیدن ها بهتر می شود و بدون شک یکی از کارهای بهتر هانکه‌ست.

The Seventh Continent (1989) هانکه در یکی از بالغ ترین و با اعتماد به نفس ترین اولین فیلم های سینمایی ، به روان آشفته انزوای بورژوازی می پردازد. "قاره هفتم" به تصویر کشیدن احساسات یک خانواده طبقه بالای اتریشی است که توسط چرخه دنیوی و انزوا نابود شده است. هانکه از سکوت برای کشف احساسات بیگانگی و از خود بیگانگی که شخصیت هایش در یک روایت آرام و آرام با عکس هایی با تمرکز دقیق و دقیق بر فعالیت های روزمره خانواده ، تجربه می کنند ، استفاده می کند. "قاره هفتم" یک وحشت ناب است. یکی از روشهایی که شما را دچار مشکل می کند ، دچار بی حسی می کند ، شما را وحشت زده و وحشت زده می کند ، به روشی که هیچ فیلم ترسناک جامپ اسکری نمی تواند هرگز انجام دهد.

* منبع : ماهنامه سینما و ادبیات

[Luca Brasi]

کُلا میشئایل هانکه لنز دوربین فیلمبرداریش یه فیلتره "تیره و تاریک" داره بهیچ عنوان نمیتونه "زیبایی های جامعه -حالا به هر شکل و نوعی-رو به تصویر بکشه البته هانکه "سیاه نما" نیست بلکه حقیقت های جامعه رو به تصویر میکشه همه هم میدونن حقیقت همیشه تلخ ـه بنظرم یکی از قشنگ ترین فیلمهاش "معلم پیانو ـه" اثری اکسپرسیونیتی(بشدت غلیط) که در محتوی به زیبایی "حاصل تربیت های غلط و نادرست خانواده" رو به تصویر میکشه تو این اثر با یک ف-ا-ح-ش-ه طرف نیستیم(معلم پیانو) بلکه با انسانی آزرده خاطر طرف هستیم که تمام امیال و نیازهاش توسط مادر سوخته و نابود شده اگر شما انسانی رو محدود کنید که نبینه|نشنوه|نخوره اونو به تعالی نرسوندید بلکه از اون بیماری ساختید که وقتی در جامعه(در یک مکان نا محدود از هر لحاظی : اجتماعی - ج.ن.س.ی - کاری - ...)قرار میگیره معلوم نیست چه کارهایی ازش سر بزنه. ..

[Saber-j]

بنظرم یکی از قشنگ ترین فیلمهاش "معلم پیانو ـه" اثری اکسپرسیونیتی(بشدت غلیط) که در محتوی به زیبایی "حاصل تربیت های غلط و نادرست خانواده" رو به تصویر میکشه تو این اثر با یک ف-ا-ح-ش-ه طرف نیستیم(معلم پیانو) بلکه با انسانی آزرده خاطر طرف هستیم که تمام امیال و نیازهاش توسط مادر سوخته و نابود شده اگر شما انسانی رو محدود کنید که نبینه|نشنوه|نخوره اونو به تعالی نرسوندید بلکه از اون بیماری ساختید که وقتی در جامعه(در یک مکان نا محدود از هر لحاظی : اجتماعی - ج.ن.س.ی - کاری - ...)قرار میگیره معلوم نیست چه کارهایی ازش سر بزنه. ..

موافقـم باهاتون.رابطه ای که اریکا با محیط پیرامون خودش داشت کاملا بیمارگونه بود.رابطه ی او با مادرش به شکلی خشن و متزلزل به تصویر کشیــده شد.رابطه ای که با سلطه و تحقیر توسط مادر همراه شده بود گویی که اریکا همچنان خردسالی بیش نیست؛ حتی علاقه ی اریکا به پیانو و نوازندگی ناشی از خواست مادر بوده است.مسئله اصلی رابطه ی اریکا با مادرش در این بود که او باید بپذیرد علارغمی که رابطه ای بیمار گونه با مادرش دارد و فضایی خشن در خانه حاکم است ؛ آن ها خانواده ای شاد و خونگرم هستند ؛ همین جاست که ایده سرکوب از ابتدایی ترین شئونات زندگی تا درونی ترین رنج های اریکا رو فرا می گیرد و او را وادار و ناچار می کند که برای مخفی نمودن احساس حقارت درونی به سردی رفتار کنـد.با این حال اریکا در ناخوداگاه خودش از تحقیر لذتی بیمار گونه می برد ؛ لذتی که به وفور در فروشگاه فیلم های مستهجن و رابطه ی کودکانه اش در تقابل رفتار پرخاشگرایانه مادرش مشاهده کردیم.اریکا به دلیل سرکوب مداوم احساسات جنسی اش همواره خود را در موقعیت ابژه ی جنسی نظیـر فیلم های پورنوگرافیک می بیند و احساس می کند.او هیچ گاه یک رابطه ی عاشقانه ی جدی را تجربه نکرده ؛ همچنین به نظر از بدن و هویت خود(سکانس مربوط به حمام و زخمی کردن خودش) متنفر به نظر می رسد.از این رو در محافلی که توسط دیگران مورد توجه قرار می گیرد رفتاری پرخاشگرایانه رو از خود به نمایش می گذارد.اریکا از توجه و نگاه دیگران هراس دارد چون نگران درک نشدنش ست و از آن جایی که خود نیز نتوانسته با مشکلاتش کنار بیاید به ورطه استیصال گرفتار می شود.درماندگی و فلاکت با زندگی او عجین شده و اریکا آگاه ست و لحظه به لحظه بیشتر در منجلاب فرو می رود و او برای رهایی خود از این بیچارگی به تحثیر دیگران متوسل می شود(سکانس مربوط به فروشگاه ویدیویی پورن که شاگردش را میبینید و فردای آن اتفاق او را خوک خطاب می کند).اریکا یک قربانی ست ؛ قربانی سیاست ها و آموزش هایی که خشونت خانواده و صنعت پورن به او تحمیل کرده ست.تمایلات او سادیستیک و خود آزارانه هست.او در اوج لذت جنسی ادرار می کند که نشان از دیدگاه فرویدی در مرحله دفعی/مقعدی دروان کودکی مانده ست.تمایلات او شدیدا مخرب ست ؛ اوج این تمایلات رو در سکانس دستشویی و رابطه ی عجیبش با هالتر می توان دید.