سینمای ژاپن | (بحث و تبادل نظر)

[Irag]

سينماي ژاپن بدون ترديد مهم‌ترين نماينده‌ي سينماي اين سوي جهان در مقابل تسلط قاطع سينماي آمريكا و اروپاست. ژاپني‌ها خيلي زود و در همان نخستين دهه‌هاي تاريخ سينما فيلمسازاني را به عنوان يك صنعت در كشورشان رواج دادند و با ايجاد يك نظام قدرتمند استوديويي – چيزي شبيه هاليوود – به يكي از بزرگ‌ترين توليد‌كنندگان فيلم جهان تبديل شدند. برخلاف غرب كه در آن سينما به عنوان تفريح طبقه‌‌ي كارگر و فرودست (در مقابل تئاتر) متولد شد و بنابراين مسير قصه‌گويي محض را پيش گرفت، در ژاپن هنر هفتم از ابتدا مورد توجه طبقه‌ي مرفه بود و از اين رو تا دهه‌ي 20، اغلب فيلم‌هاي ژاپني چيزي جز اجراهاي تئاتري فيلمبرداري شده نبودند؛ اجراهايي كه از نمايش‌هاي سنتي (كابوكي) يا نمايش‌هاي مدرن (شيمپا) ژاپني تاثير مي‌گرفتند. اين تفاوت، مبناي تقسيم‌بندي همچنان معتبر سينماي ژاپن به دو‌گونه‌ي جيداي‌گكي (درام‌هاي تاريخي) و گنداي‌گكي (درام‌هاي معاصر) است. با آزادسازي ورود و نمايش فيلم‌هاي غربي – به‌ويژه آلماني و آمريكايي – در 1917، فيلمسازان ژاپني از تكنيك‌هايي روايي اين آثار تاثير گرفتند و زبان فيلم‌هايشان را – با حفظ ويژگي‌هاي متمايزكننده‌ي شرقي – به‌تدريج و با دشواري به زبان سينما نزديك‌تر كردند. يكي از اين دشواري‌ها محبوبيت و اهميت بيش از حد "بنشي"‌ها بود: افرادي كه در سينما كنار پرده مي‌ايستادند و كنش‌هاي تصوير را به شيوه‌ي نقالان براي تماشاگران توضيح مي‌دادند. وابستگي سينما به بنشي‌ها – كه عملا مانع حركت فيلم‌ها به سمت مديومي مستقل و قائم‌به‌ذات مي‌شد – در دهه‌ي 20 به تدريج از ميان رفت. در دهه‌ي 30، سينماي ژاپن سينمايي بود كاملا قوام يافته با ژانربندي مشخص، سينماگراني ممتاز همچون ياسو‌جيرو‌ ازو و كنجي ميز‌و‌گوچي، داستان‌هايي كه از گذشته‌هاي دور تا توكيوي معاصر را دربر مي‌گرفت و آمار توليد سالانه 600 تا 800 فيلم كه آن را در صدر توليد‌كنندگان فيلم جهان قرار مي‌داد. با اين حال نزديك به دو دهه طول كشيد تا سينماي اين كشور به جهان معرفي شود. دهه‌ي 1950 كه هنوز آن را دهه‌ي طلايي سينماي ژاپن مي‌دانند با راشومون ساخته‌ي آكيرا كوروساوا، فيلمسازي از نسل جديد سينماگران ژاپني آغاز شد. راشومون به‌جز جذابيت‌هاي بصري و اتمسفري سينماي ژاپن، از پيچيدگي روايي نيز بهره‌مند بود و تركيب فضاي شرقي فيلم با نسبي‌گرايي و حقيقت‌گريزي روايت آن، استقبال گسترده‌ي سينمادوستان غربي را به همراه آورد. راشومون، به جز شيرطلاي ونيز، اسكار بهترين فيلم خارجي سال 1950 را هم گرفت و نگاه‌ها را ناگهان به شرق دور جلب كرد. جايي كه به يمن ميراث بكر و كهن‌سال و متفاوت فرهنگي و نمايشي و همين‌طور پيشرفت‌هاي صنعتي‌اش مي‌توانست تصوير تازه‌اي از سينما به جهان ارائه كند. شگفتي‌هاي اين سينما در دهه‌ي 50 و با فيلم‌هايي مانند: زندگي اهارو (The Life Of Oharu 1952)، داستان توكيو (Tokyo Story 1953)، اوگتسو‌مونوگاتاري (Ugetsu 1953)، دروازه‌ي جهنم (Gate of Hell 1953)،سانشوي‌مباشر (Sansho The Bailiff 1954)، هفت سامورايي (Seven Samurai 1954) و 3گانه‌ي سامورايي (Musashi Miyamoto 1954) ادامه پيدا كرد و تقريبا تمامي جوايز معتبر بين‌المللي از نخل طلاي كن تا شيرطلايي ونيز و خرس نقره‌ايي برلين و اسكار را براي سينماي ژاپن به همراه آورد. هر چند موج ژاپني ديگر شدت و قدرت دهه‌‌ي 50 را تجربه نكرد اما به سرنوشت موج‌هاي زودگذري كه در بعضي كشورها به اتكاي يك – دو كارگردان ظهور و فروكش مي‌كنند نيز دچار نشد. كارگردان‌هاي نسل دوم و سوم اين كشور – نظير شوهي ايمامورا، كن ايچي كاوا و ماساكي كوباياشي – پرچم اين سينما را در دهه‌هاي بعد افراشته نگه داشتند. از دهه‌ي 80 و با اوج گرفتن انيمه‌ها، هايائو ميازاكي نيز به اين جمع اضافه شد و با انيمه‌هاي غريبش، فضاي شرقي را به دنياي نقاشي‌هاي متحرك نيز تسري داد. در سال‌هاي اخير، ميازاكي به همراه تاكاشي‌كيتانو و كيوشي‌كوروساوا و تاكاشي‌ميكه و تاكاشي ايشي و سوگو ايشي(اين 3تاي آخري رو خودم اضافه كردم متن اصلي از قلم انداخته بود) جزو معروف‌ترين چهره‌هاي سينمايي ژاپن بوده‌اند. »» منبع: ويژه‌نامه سينما تلويزيون همشهري‌ماه (24)، شماره‌ي 70 »» پ.ن1 : نظرسنجي نداريم چون گنجايش سينماي ژاپن وسيع‌تر از يه نظرسنجي ساده است اميدوارم شما با پست‌هاي فوق‌العاده‌تون و معرفي فيلم‌هاي ژاپني در "رونق" تاپيك مشاركت داشته باشيد. »» پ.ن2 : تاپیک‌های مرتبط: دگما 95 / موج نو / سینما جنگ / سینما عاشقانه / سینمای وسترن

[wlh]

تابلو شقاوت و خون تاکاشی میکه رج هایی از انسانیت را کنار مبهمات افکار بشر تنیده است. خوی وحشی ذات انسان که از بدو آفرینش با او بوده مهم است یا شرافتی که هجای آن را ابنا بشر در طول زندگی بر روی این کره خاکی یاد گرفته اند؟ چرا نباید ظلم کرد و یا چرا نباید ظلم را به درجات عالی رساند؟ مگر ممنوعیت محدود کردن و دخالت در زندگی انسان های دیگر فلسفه اخلاقی سلحشوران نیست؟ مگر نباید به طریق عدالت در همه جا اسب تازاند؟ مگر "شرافت در جنگ و مرگ" بوشیدو ساموراییان نیست؟ چرا نباید به کن دو خیانت کرد؟ کاتانایی که در راه اصیلش به کار گرفته نشود چه کم از سلیح نینجایان هاتوری هانزو دارد؟ چرا باید هر سامورایی ناکام با تانو ـیش هاراکیری کند و هر نینجای ناکام دوباره تلاش کند؟ چرا نباید ژاپن از فرهنگ ساموراییانش خسته باشد؟ چه شرافت یا ننگی بالاتر از اجابت دستور مطاع؟ سلول های مغز میکه هارمونی خشونت در سر او می نوازند و سانگنی با باچی خونین بر تارهای روح او زخمه می زند، سینمای او یعنی اصالت ساخته شدن کاتانا. همان گونه که کاتانا برای بریدن اعضای بدن آفریده شده تصاویر بدیل او برای بریدن رشته افکار ببینده پرداخت می یابد. او برای شناخته شدن به دنیا نیامده برای زخم زدن بر پیکر اندیشه های باطل زاده شده. حال که به تماشای یکی از بهترین آثار او نشسته ایم نباید در به جا آوردن حقش کوتاهی کنیم او اخلاق نیک کوروساوا در هفت سامورایی را ندارد و سامورایی های خودش را قاتل می نامد قاتل هم نه آدمکش. اما اینها کجایند و آنان در چه وادی گنگی روزگار می گذرانند. هر دو گروه برای مردم می جنگند ولی به قول لرد ناریتسوگو ـِی تابلوی میکه این هیجان انگیز ترین روز زندگی من بود. در هفت سامورایی برای مردم و با مردم می جنگند چون مردم فهمیده اند که راهی ندارند ولی در تابلوی میکه مردم هنوز نمی دانند که چه بلایی بر سرشان نازل خواهد شد اگر 13 تن به "بوشیدو یا کن دو" وفادار نباشند. میکه بازسازی اثری به همین نام محصول 1963 به کارگردانی ایچی کُدو را به روی پرده سینما برده و نهایت هنر در صحنه پردازی داستانی تکراری را به خرج داده است. با نگاهی به این اثر مسائلی را خواهید یافت که ریشه در حقایق امروز دنیا دارد و فکر و تامل به آن دل هر انسان دردمندی را آزرده کرده است. کلامی به گزاف نیست که بعد از دیدن ایچی قاتل تصور چنین شاهکاری از این کارگردان بسیار دور از انتظار باشد. اما نباید همه چیزهای خوب با هم در یک انسان جمع شده باشد تا او نابغه شود بعضی مواقع نمایش بدیع از شرارت و رذیلت نسبت به قرائت داستانی با فضیلت موثرتر می افتد و این کاری است که میکه با سامورایی های خودش می کند آن ها را به ضیافت هاراکیری به دست آکاشی ها می برد. خشونت افسار گسیخته ای که تارانتینو از برادران چشم تنگش عاریه برده است ذره ای از سینمای میکه را در خود ندارد و اگر طالب خشونت والا هستید سینمای این عاشق خون و اندام بریده شده را از دست ندهید.

[Saber-j]

red room 1999

ژاپنـی ها دو روی یک سکــه اند ، یا از انسانیـت ناب سخن می گوینـد یا تمام تقدسات و حرمت ها رو زیر پا له می کنند.«اتاق قرمز» نتیجـه همین سینمای افراطیـست ، فیلمی شکنجـه اور ‌، نفرت انگیـز و تکان دهنـده که آکنده از صحنه های سادیستی ، جنسی ، رذیلانه و بی رحمـانه می باشد.«اتاق قرمز» به ترکیب مخوفـی از هیجان روانی و ترسناک با مضمون شکنجـه می رسـد که حول یک بازی دیوانه وار می چرخـد .فضا سازی خوب و خلق شخصیت موجب شده فیلم از تبدیل شدن به یک «پورنوی هاردکور» بگریـزد.جلوه های صوتی و گرافیکی اثر بسیار مبتدیانه و احمقانـه است و تا حدودی اثر را به درجه زی مووی ها نازل می کند.«اتاق قرمز» فیلمی مستقل و تک لوکیشنی و تیـره ایست که با نگاه بیرحمانه و بیمارگونه خود رعب و تنش را در مخاطب ایجاد می کند.

پ.ن : متاسفانه زیرنویس فارسی ندارد اما زمان کم فیلم و دیالوگ های ساده امکان دیدن با زیرنویس انگلیسی رو فراهم می کند.

[wlh]

The Hidden Fortress 1958 چند سال پیش که Rashomon را دیدم مجذوب قصه گویی این کارگردان و بازی بسیار زیبای Toshiro Mifune شدم. شاید تنها فیلمی بود که هنوز هم بدون توجه به درونمایه ـَش (ایجاد پرسش در مورد عدالت، قاضی و طعنه به نظام ژوری محور) قصه ای گیرا داشت. باز هم به سراغ اثری با همکاری کوروساوا و میفونه رفتم به امید اینکه آن حس یا آن خاطره برایم تکرار شود... در مورد فیلم نیست... **با شک نسبت به حضور ذهن، یادم می آید که در جایی (اینجا یا آنجا) دوستی از کوروساوا می نالید و سینمای او را بی[...] می نامید، یعنی گیرایی و بار مثبتی برای تماشاچی ندارد. پس از دیدن هفت سامورایی او و در مقام قیاس با فیلمی که از میکه دیده بودم من نیز نمی دانم به تبع آن دوست یا از سر غریزه به هفت سامورایی کوروساوا زخم زبانی زدم، دوستی دیگر با حسن نیت تمام در خصوصی به من گفت قیاست به خطا بود و بدون اینکه فیلم های بیشتری از او ببینی سراغ حرف زدن از او نرو. جالب بود همان جا به او گفتم من فقط دیده های خودم را با عقل خودم بیان کردم مگر باید برای کسی مهم باشد که ما چه می گوییم؟!...** ترکیب عناصر فرهنگ غنی ژاپن با داستانی بدیع شما را با خود می برد. ظاهر فیلم در مورد سفر است. سفری که به زندگی می ماند، طمع و حرص دارد ولی بالندگی هم دارد. از کوهِ سخت به دشت نالان می روید و از جنگل وهم آلود به میان مردمی می شوید که در حال می زیند، با رقص آتش به دروازه دنیایی شگرف راه می یابند که نظیری برای آن نیست. حال که خاطرات این سفر بازگو شود مردمانی سخت دل را نیز به نرمی آب روان خواهد کرد. این است داستان سفری که از یاد نمی رود و این بود تجربه ای که بازگو کردن می خواهد. دو مرد حین فرار از کمپ اسرای جنگی با مردی که پیشنهاد وسوسه انگیزی به آن ها می دهد مواجه می شوند... شاید برای همه ما سفر به قلمرویی که با آن احساس ضدیت داریم لازم باشد. این سفر خوبی و پلشتی را با هم به نمایش می گذارد و درسی بسیار آموزنده است. مهم نیست انگیزه این سفر رهایی باشد یا طمع، قصد پایه ریزی باشد یا فرار، مهم نفس انجام سفر و یادگیری از آن است. این فیلم شاید در سطح ظاهری روایت یکپارچه خود را حفظ می کند اما در ورای ظاهرِ موقر خود به گوشه هایی از انسانیت مدرن هم زخم زبان می زند اینکه توضیح همه اینها با من باشد کمی ناجور است پس خودتان ببینید و لذت ببرید ... توصیه : تماشای این ویدئو، پس از دیدن فیلم [تماشا] امتیاز : 7/10

[kingnessi]

داستان: چهارتا پلیس مامور میشن تا گروهی تشکیل بدن و یه سیاستمدار فاسد رو گیر بندازن. چندسالی هست که روی بی مووی ها سرمایه گذاری های خوبی میشه و هر از چند گاهی یه نمونه دیدنی میاد بیرون. این بار سینمای ژاپن دست به کار شده و یه بی مووی درست و درمون داده بیرون. یه چندتایی صحنه ی مبارزه ی "جان ویک"ی داره که البته یه فرق بزرگی دارن، اونم اینه که خیلی واقعی و کم خرج ساخته شدن. بعضی از این سکانسا درنیومدن ولی اونجاها که دراومده واقعا عالی شده و دلیل دیدن این فیلمم همینه. Bad City یه بی مووی نسبتا خوبه و به طرفدارای ژانر اکشن توصیه میشه.

[kingnessi]

found footage in j-horror
نمونه های مختلفی از این مدل فیلمها توی سینمای ژاپن موجوده؛ شناخته شده ترین فیلمسازایِ ژاپنیِ این ژانر Kōji Shiraishi و Norio Tsuruta هستند.
اینجا هم چندتا از خوباشو معرفی کرده.
POV - A Cursed Film
اینم ببینید.