فضا، اخرین مرز ۵۰ سال پیش برای اولین بار در سال 1966 با پخش این کلمات از جعبه جادویی دنیای استارترک متولد شد.
فرنچایز استارترک که در ایران با نام پیشتازان فضا معروف است یک مجموعه علمی - تخیلی است که توسط جین رادنبری خلق شد. استارترک یک پدیده فرهنگی است که از زمان شروعش تا به امروز طرفدار‌های زیادی که به تِرِکی (Trekkies) معروف‌اند پیدا کرده است و به خاطر نمایش آینده‌ای منحصر به فرد و روشن از بشر، مبارزه با نژاد پرستی، کاوش فضا، شخصیت پردازی پیچیده، تکنولوژی‌های پیشرفته و داستان سرایی نوآورانه اش شناخته میشود.
جین رادنبری
جین رادنبری (Gene Roddenberry) در نوزدهم آگوست 1921 در ال پاسو (تگزاس) آمریکا متولد شد. او در جنگ جهانی دوم به عنوان خلبان در نیروی هوایی ارتش خدمت میکرد. پس از جنگ در نیروی پلیس لس آنجلس شروع به کار کرد و پس از آن به عنوان یک نویسنده مستقل کارش در هالیوود آغاز کرد. بزرگترین دست آورد او سری استارترک میباشد که به یکی از محبوب ترین فرنچایزها با میلیون‌ها طرفدار تبدیل شد. رادنبری جوایز زیادی بخاطر نقشی که در رشد ژانر علمی - تخیلی و فرهنگ عامه داشته است بدست آورده است، او همچنین اولین نویسنده تلویزیونی بود که ستاره (Hollywood Walk of Fame) را دریافت کرد.
او به عنوان یک فرد مُبتکر شناخته میشد و منتقد تبعیض های نژادی بود، به همین دلیل در کارهایش به مراتب مبارزه با نژاد پرستی دیده میشود. او مخالف مذهب های سازمان یافته و طرفدار انسانگرایی (humanist) بود و اعتقاد داشت که انسان های در آینده بالاخره بر مشکلات خود غلبه میکنند و آینده درخشانی را رقم میزنند.
جین رادنبری در 24 اکتبر سال 1991 بدلیل سکته قلبی فوت کرد. پس از مراسم خاکسپاری، خاکستر او را در خارج از جو زمین در فضا پخش کردند.
آغاز استارترک
ابتدا در سال 1964 بود که جین رادنبری یک پیش نویس اولیه از سریال را با کمک استودیو Desilu Productions(Paramount حال) برای شبکه NBC آماده میکند. منابعی که رادنبری ازشون الهام گرفته، از سری کتاب های Horatio Hornblower و Gulliver's Travels و فیلم Forbidden Planet و سریال Wagon Train بود.
NBC هزینه پایلوت سریال، با نام "The Cage" را با شخصیت کاپیتان کریستوفر پایک به عنوان شخصیت اصلی به عهده میگیرد ولی به دلایلی پایلوت را رد میکند و دستور ساخت پایلوت دومی به اسم "Where No Man Has Gone Before" با شخصیت کاپیتان جیمز تی کرک به عنوان شخصیت اصلی گرین لایت میدهد و بعد از آن سریال Star Trek : The Original Series از سال 1966 پخش رسمی خود را آغاز میکند.
Star Trek : The Original Series بعد از سه فصل توسط NBC کنسل میشود و بعد از اون Paramount سریال را طریق syndication (اجاره حق پخش سریال به چند شبکه) پخش میکند که به موفیقت باورنکردنی دست پیدا میکند و بدنبال آن پارامونت دستور ساخت یک سریال انیمیشنی با نام Star Trek: The Animated Series میدهد که از سال 1973 شروع به پخش میکند.
پس از موفیقت استاروارز (Star Wars) در گیشه استودیو پارامونت تصمیم میگیرد که اولین فیلم سینمایی استارترک که در ابتدا قرار بود فاز دوم سریالی استار ترک باشد با نام Star Trek: The Motion Picture تولید کند. فیلم در سال 1979 با همان بازیگر های سری اول اکران شد و با اینکه منتقدین ازش استقبال نکردند ولی در گیشه با فروش نسبتاً خوب 139 میلیون دلار راه را برای دنباله های بعدی فراهم کرد.
بعد از فیلم اول دنباله ای به اسم Star Trek II: The Wrath of Khan در سال 1982 ساخته شد که هم از طرف منتقدین به خوبی ازش استقبال شد و هم در گیشه موفق عمل کرد و به عنوان یکی از بهترین فیلم های استارترک تا به امروز شناخته میشود. و بعد از آن 4 فیلم دیگر بدنبال آن ساخته شد.
پس از موفیقت فیلم ها، پارامونت در سال 1987 سریال جدیدی به نام Star Trek: The Next Generation با بازیگر های جدید پخش میکند. محبوبیت سریال به حدی بود که پربیننده ترین سری استارترک و پربیننده ترین سری بود که از طریق syndication پخش میشد و از اینجا بود که استارترک به فرنچایز اصلی پارامونت تبدیل شد. پس از فوت جین رادنبری در سال 1991 ریک برمن کنترل استارترک بدست میگیرد و سه سریال بعدی Deep Space Nine (1993–1999) و Voyager (1995–2001) و Enterprise (2001–2005) ساخته میشود.
در سال 2007 پارامونت با کمک Roberto Orci و Alex Kurtzman و J. J. Abrams تصمیم به ریبوت (Reboot) سری اول استارترک به همراه بازیگر های جدید با یک خط زمانی متفاوت میگیرد. فیلم در سال 2009 با کارگردانی J. J. Abrams با نام Star Trek اکران شد و هم در گیشه عالی عمل کرد و هم از طرف منتقدین بسیار ازش استقبال شد. فیلم با نمره 7.9 در imdb بهترین فیلم استارترک تا به امروز و همچنین تنها فیلم استار ترکی که موفق به کسب یک جایزه اسکار شده است. بعد از آن دو دنباله (2013) Star Trek Into Darkness و (2016) Star Trek Beyond ساخته شد. فیلم چهارم هم در مراحل اولیه تولید است.
بعد از 12 سال غیبت از آخرین سریال استار ترک، cbs (Paramount حال) تصمیم میگیرد بعد از سالها اولین سریال استارترک بسازد و با قراردادی 5 ساله Alex Kurtzman کنترل استارترک بدست میگیرد تا دنیای آن را گسترش بدهد. و اولین سریالش Star Trek: Discovery در سال 2017 شروع به پخش میکند. سریال بعدی Star Trek: Picard با بازگشت Patrick Stewart در نقش Jean-Luc Picard در سال 2020 پخش میشود. بعد از آن سه سریال (2020) Star Trek: Lower Decks و (2021) Star Trek: Prodigy و (2022) Star Trek: Strange New Worlds ساخته شد.
داستان استارترک
بیشتر داستان‌های استارترک درباره ماجراجویی‌های انسان‌ها و فضایی‌ها از نژادهای مختلف در آینده است، که در استارفلیت که یک نیروی فضایی زیر نظر فدراسیون سیاره‌های متحد (United Federation of Planets) است خدمت میکنند که وظیفه اش صلح بانی و کمک‌های بشر دوستانه و کاوش در فضای ناشناخته است.
ماموریت های اصلی استارفلیت شامل دیپلماسی، علمی و محافظت و اکتشاف مسالمت امیز سیارات و نژادهای مختلف است. سفینه اصلی ناوگان استارفلیت هم معمولا سفینه USS Enterprise است.
تِم و فلسفه استارترک
استارترک همیشه از زمان خودش جلوتر بوده و یکی از خصوصیات اصلی آن بررسی مشکلات پیچیده اجتماعی روز دنیا از طریق ژانر علمی تخیلی بوده است. از زمان شروعش به مسائل جدی مانند نژاد پرستی، تبعیض جنسی، جنگ، مذهب، استعمار طلبی ،اقتدارگرایی، اقتصادی، حقوق بشر، تبعیض طبقاتی، فمینیسم و تاثیر تکنولوژی در زندگی بشر پرداخته است.
رادنبری از شروع ساخت استارترک با اینکه با مخالفت شبکه همراه بود به داشتن یک خدمه متنوع (diverse) و چند نژادی برای سری اول سریال اصرار داشت. خدمه سری اول شامل یک سکاندار ژاپنی ، یک راهبر روسی و یک افسر آمریکایی افریقایی تبار زن به اسم نیوتا اوهورا با بازی Nichelle Nichols بود. در یکی از اپیزود های استار ترک یک بوسه بین نیوتا اوهورا و کاپیتان کرک جنجال زیادی در آن زمان به پا کرد، شاید در حال حاضر چیز عادی باشد ولی در زمان خودش بوسه بین نژادی در تلویزیون بسیار جنجال برانگیز بود.
برخلاف بیشتر فیلم و سریال های علمی-تخیلی که آینده تاریکی برای بشر نشان میدهند، آینده ای که رادنبری از بشریت به نمایش میگذارد یک آرمان شهر (Utopia) است که در آن انسان ها بر مشکلات خودشون غلبه کردند و دیگر فقر، گرسنگی، تبعیض و .. در دنیا وجود ندارد و سیاره زمین جز فدراسیون سیاره‌های متحد (United Federation of Planets) با صدها نژاد و سیارات دیگر میباشد و شخصیت های اصلی استارک که عضو استارفلیت هستند دارای ارزش های اخلاقی بشردوستانه میباشند.
بعد از اینکه Alex Kurtzman کنترل استار ترک بدست میگیرد برعکس رادنبری دنیایی که به نمایش میگذارد یک ویران شهر (dystopia) است که فدراسیون سیاره‌های متحد به جای جست و جو در فضای ناشناخته بیشتر در حال جنگ با نژاد های دیگه است.
خط های زمانی استارترک
در استار ترک دو تا خط زمانی وجود دارد، پرایم و کلوین: خط زمانی پرایم (Prime) : تمام فیلم و سریال های استار ترک غیر از این سه تا فیلم (2009) Star Trek و (2013) Star Trek Into Darkness و (2016) Star Trek Beyond در این خط زمانی هستند. خط زمانی کلوین (Kelvin) : فقط این این سه تا فیلم (2009) Star Trek و (2013) Star Trek Into Darkness و (2016) Star Trek Beyond در این خط زمانی هستند.
حالا چرا دو تا خط زمانی وجود دارد بخاطر اینکه حق امتیاز استارترک را دو شرکت CBS و Paramount به صورت مشترک داشتند.
تاریخچه حق امتیاز استارترک
1966: استودیو Desilu سری اول استارترک میسازد و حق پخش آن را به شبکه NBC (تا سال 1969) اجاره میدهد. 1966: شرکت Gulf+Western استودیو Paramount میخرد. 1967: شرکت Gulf+Western استودیو Desilu میخرد و با Paramount ادغامش میکند. 1994: شرکت Gulf+Western استودیو Paramount به Viacom میفروشد. 1999: شرکت Viacom استودیو CBS میخرد. 2006: شرکت Viacom (Paramount حال) و CBS از هم جدا میشوند. به این صورت که CBS حق امتیاز همه ی سریال ها و فیلم های استارترک و Viacom حق امتیاز پخش فیلم های جدید استارترک داشته باشد. 2009: چون داستان این سه تا فیلم (خط زمانی کلوین) از همون شخصیت های سری اول استفاده میکند پارامونت باید حق امتیازشون از CBS اجاره میکرد. 2019: شرکت Viacom و CBS با هم دیگر ادغام میشوند و Paramount Global (Paramount) تشکیل میدهند.
استارترک در فرهنگ عامه
استارترک یک پدیده فرهنگی (cultural phenomenon) است و طرفدار‌هاش به تِرِکی (Trekkies) معروف‌اند که هر ساله تعداد زیادی در گردهمایی های (conventions) استار ترک شرکت میکنند. دوتا مستند هم درباره تِرِکی ها Trekkies (1997) و Trekkies 2 (2004) ساخته شده است. اسکاتی، منو بیم کن بالا (Beam me up, Scotty): این دیالوگ معروف کاپیتان کرک در سری اول است که چندین بار به کار میبرد. با اینکه هیچوقت دقیق همین کلمات به کار نبرده ولی در بین مردم به محبوبیت زیادی دست پیدا کرده است. بیم (Beam) یک دستگاه تلپورت است که توانایی جابه جایی هرکسی یا هرچیزی را دارد. کوبایاشی مارو (Kobayashi Maru): یک برنامه شبیه ساز تمرینی است که در آکادمی استارفلیت برای تست دانشجوها استفاده میشود.در این تست دانشجوها باید سفینه کوبایاشی مارو نجات بدهند درحالیکه طوری برنامه ریزی شده است که درآن امکان برنده شدن درش وجود ندارد (no-win scenario). در استارترک فقط یک نفر توانسته است این تست را شکست بدهد. زبان کلینگان (Klingon language): یک زبان ساختگی (constructed languages) است که توسط Marc Okrand برای نژاد کلینگان ساخته شده است. تلفن موبایل: یکی از بزرگترین تکنولوژی های امروز که توسط Martin Cooper ساخته شده است از استار ترک الهام گرفته است.
برای دیدن استارترک ترتیب پیشنهادی خودم این که حتماً به ترتیب سالی که پخش شدند ببینید، مهمترین دلیلیش اینکه اگر بخواین به ترتیب سالی که داستان اتفاق میافته ببینید دو تا سریال اولی که باید ببینید Star Trek: Enterprise و Star Trek: Discovery است که هر دو نسبت به سری های دیگه ضعیف ترن (بخصوص Discovery) و دلیل دوم اینکه کلی ارجاع از سری های دیگه توی این دوتا سریال میبینید که اگر قبلی ها رو ندیده باشید لذت دیدن استارترک را از بین مبیرد.
ترتیب پیشنهادی:
1. سریال Star Trek: The Original Series و بعد فیلم هاش: Star Trek: The Motion Picture و Star Trek II: The Wrath of Khan و Star Trek III: The Search for Spock و Star Trek IV: The Voyage Home و Star Trek V: The Final Frontier و Star Trek VI: The Undiscovered Country. 2. سریال Star Trek: The Animated Series اختیاری ندیدینش هم چیزی از دست ندادید ولی اگر خواستید ببینیدش چون ادامه سری اول باید بعد از The Original Series و قبل از فیلم هاش ببینیدش. 3. سریال Star Trek: The Next Generation و بعد فیلم هاش: Star Trek Generations و Star Trek: First Contact و Star Trek: Insurrection و Star Trek: Nemesis . 4. سریال Star Trek: Deep Space Nine. 5. سریال Star Trek: Voyager. 6. سریال Star Trek: Enterprise. 7. سه تا فیلم خط زمانی کلوین: Star Trek 2009 و Star Trek Into Darkness و Star Trek Beyond. 8. سریال Star Trek: Discovery . 9. سریال Star Trek: Picard. 10. سریال Star Trek: Lower Decks. 11. سریال Star Trek: Prodigy (این برای مخاطب کودک میتونید نبینیدش). 12. سریال Star Trek: Strange New Worlds.
* از اونجایی که سری اول The Original Series آرک داستانی ندارد و همه ی قسمت هاش اپیزودیک یه وقت خوشتون نیومد میتونید فقط فیلم هاش نگاه کنید و بعد از شماره 3 یعنی سریال The Next Generation شروع کنید. ولی بنظر خودم حتماً سری اول The Original Series نگاه کنید چون کلی داستان جذاب داره. * به غیر از دو سریال Deep Space Nine و Voyager تمام سری های قدیمی نسخه بلوری ریمستر شده دارند. * سری اول The Original Series دو تا کیفیت ریمستر دارد، یکی با جلوه‌های ویژه به روز شده و دیگری با جلوه‌های ویژه نسخه اصلی. برای سری اول نسخه ای که اینکودر pahe گذاشته با جلوه‌های ویژه نسخه اصلی است.
مقایسه جلوه‌های ویژه دو نسخه:
مشاهده محتوا اسپویلر
جلوه‌های ویژه نسخه اصلی
جلوه‌های ویژه به روز شده
نتیجه گیری
تاثیری که استارترک بر رشد ژانر علمی - تخیلی و فرهنگ عامه داشته انکار ناپذیر است حتی خود جورج لوکاس سازنده استاروارز در یکی از مصاحبه هاش گفته است که استارترک راه را برای ساخت استار وارز هموار کرده است. شاید تا قبل از استارترک تصور همچنین آینده ای برای بشر دور از ذهن بود ولی آینده ای که رادنبری در آن به نمایش گذاشت چنان جذاب و روشن است که دل میلیون ها طرفدار را بدست آورده است. و در آخر به قول ولکان ها "زندگی موفق و طولانی داشته باشید".
از این کاربر 19,957 بار در 1,358 پست سپاس گزاری شده
پاسخ : Star Trek | استارترک، یک اُدیسه فضایی
به نظرم خیلی کار ت درسته. همین که تونستی نوروز این تاپیک رو بزنی یعنی تا این حد عاشق این ژانر و انجمنی. سوای این نکات زیبایی که گفتی حداقل توی بخش سریال‌ها و تلویزیون استارترک جز اولین شکننده‌های تابو در آمریکا بوده. برای این چیزی که گفتم باید برید به این تاپیک و راجع به اون مستند و سری مربوط به اون بیشتر بدونید. استارترک و ساخته‌های این شکلی درسته طولانی هستند و احتمالا مایی که تازه به اون‌ها علاقه پیدا کردیم، بخوایم ببینیم باید رنجی عظیم تحمل کنیم ولی بدونید این آثار طولانی در واقع جزئی از تلاش‌ها برای ساختن فرهنگه. رفتار عامه در خیلی از موارد نیاز به اصلاح داره(خیلی ها این رو قبول ندارند) نه بصورت رادیکال بلکه با صبر و تلاش بسیار زیاد و این ممکن نیست مگر با تلویزیون و رسانه‌های همه‌گیر. حداقل من احساس میکنم این روش میتونه موفقیت آمیز باشه ولی اگه در دستای نااهل بیفته میتونه اثرات مخربی هم به بار بیاره. اما موفقیت این روش تضمینی هم نیست یعنی ممکنه شما سالها با صبر و تلاش و مدیای جمعی سعی در اصلاح رفتار جمعیت داشته باشی و نه تنها موفق نشی بلکه جمع در تضاد با اون پیش بره و بر ضد همون اصلاح و ایده پشت اون بشوره...
کلا اون بخش فلسفه پشت استارترک یا محصولات این شکلی میتونه موضوع جالبی برای دنبال کردن باشه و بسیاری از این فرانچایزها وجود داره که نیاز به شناخت بیشتر دارند این تاپیک و نمونه های این شکلی بسیار ارزشمندند نه اینکه نظر فوق تخصصی باشند نه تلاشی دل‌انگیز برای شناخت راهی بسیار زیبا و آموزنده هستند.
پاسخ با نقل قول
مجوز های ارسال و ویرایش
قدرت گرفته از سیستم vBulletin نسخه ی 4.2.3
قالب اختصاصی انجمن TvWorld نسخه ی 1.0
طراحی و اجرای قالب : نوژن
تمام حقوق مطالب و محتوا برای تی وی وُرلد محفوظ می باشد